Czad (fr. Tchad, arab. تشاد), oficjalnie Republika Czadu (fr. République du Tchad, arab. جمهوريّة تشاد, trb. Jumhuriyat Tashad) – państwo śródlądowe w środkowej Afryce.
Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.
Na terytorium Czadu wyróżnić można trzy główne regiony geograficzne: na północy rozciąga się obszar pustynny, przechodzący w środkowej części kraju w suchą strefę Sahelu,
południe kraju zajmuje natomiast żyzny obszar sawannowy. Jezioro Czad, od którego państwo wzięło swą nazwę, jest największym zbiornikiem wodnym w kraju.
Czad jest krajem wielonarodowym, wielokulturowym i wielojęzycznym i dzięki tej różnorodności posiada bardzo bogate tradycje kulturowe.Ze względu na brak funduszy
działania instytucjonalne, które pozwoliłyby na afirmację i promowanie rodzimej kultury, są niewystarczające.Wśród podejmowanych przez władze prób dbania o rodzime
tradycje kulturalne wymienić można m.in. otwarte w 1962 r. w Ndżamenie Czadyjskie Muzeum Narodowe, czy Centrum Kultury Czadu, otwarte w mieście Mao.
Gospodarka Czadu opiera się w znacznej mierze na rolnictwie, w którym pracuje około 3/4 ludności czynnej zawodowo.Produkcja rolnicza obejmuje bawełnę, sorgo, proso,
orzeszki ziemne, tytoń, ryż, maniok, gumę arabską. Istotną rolę w gospodarce odgrywa także hodowla bydła, owiec, kóz i wielbłądów. Rolnictwo przynosiło w 2016 roku
ok. 57,8% dochodu państwa, pozostałą część zapewniają usługi (28,3%) oraz przemysł (13,9%)[6].
Czadyjczycy są społeczeństwem zróżnicowanym religijnie. Według Pew Research Center na 2010 rok struktura religijna Czadu wyglądała następująco[17][18]:
islam – 55,3%, katolicyzm – 22,5%, protestantyzm – 17,6%, brak religii – 2,5%, tradycyjne religie plemienne – 1,4%, inne religie – 0,7%, Świadkowie Jehowy – 0,01%.
Według szacunków Spisu Powszechnego z 2015 roku: 52,1% ludności Czadu to muzułmanie, 23,9% – protestanci, 20% – katolicy, 0,2% – inni chrześcijanie,
0,3% – wyznawcy religii animistycznych[6]. W północnej i wschodniej części kraju dominuje islam, natomiast w południowej – chrześcijaństwo i animizm[19].
Społeczeństwo Czadu jest silnie zróżnicowane pod względem etnicznym i kulturowym[6]. Na terenie Czadu używane jest ponad 100 różnych języków i dialektów[7][c].
Czad zamieszkuje ponad 100 grup etnicznych, z których najważniejsze to[6]: Sara (Ngambaye/Sara/Madjingaye/Mbaye) – 29,9%, Kanembu/Bornu/Buduma – 9,7%,
Arabowie – 9,6%, Wadai/Maba/Masalit/Mimi –7,5%, Gorane – 5,8%, Masa/Musseye/Musgum – 4,9%, Marba/Lele/Mesme – 3,7%, Bulala/Medogo/Kuka – 3,6%, i inni[6].
